By Haythar / MPA
မန္တလေးတိုင်း သပိတ်ကျင်းမြို့နယ် ရေထွက်ရွာနှင့် စစ်ကိုင်းတိုင်း မြင်းမူမြို့နယ် ကန်တော်ရွာရှိ အရပ်သားပြည် သူများ နေထိုင်ရာကို စစ်ကောင်စီတပ် လေကြောင်းဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပြည်သူများ သေဆုံးမှုကို PDF ဌာနချုပ်ကို ဗုံးကြဲရာ PDF များသေဆုံးဆိုသည့် သတင်းအမှား ဝါဒဖြန့်တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်များ တွင် ပျံ့နှံ့လျက်ရှိသည်။
Ka Ka Han တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်က ဧပြီ ၂၀ မနက်ပိုင်းတွင် လေကြောင်းဗုံးကြဲခံရမှုကြောင့် မီးလောင်ပျက်စီး နေသော အဆောက်အဦးများပါသည့် ဓာတ်ပုံများကိုအသုံးပြုပြီး သပိတ်ကျင်းမြို့နယ်ရေထွက်ကျေးရွာနှင့် မြင်းမူ မြို့နယ် ကန်တော်ရွာရှိ PDF များ၏ ဌာနချုပ်များကိုပြည်သူများ၏ သတင်းပေးပို့မှုကြောင့် ဗုံးကြဲ နိုင်ခဲ့သည်ဟု ရေးသားဖော်ပြထားသည်။
အဆိုပါ ရေးသားဖော်ပြမှုကို ဧပြီ ၂၁ ရက် ညနေပိုင်းအထိကြည့်ရှုသူ ၃၉၀၀ ကျော်၊ like and react ပေးသူ ၈၀ ကျော်ရှိပြီး အခြားတယ်လီဂရမ်ချန်နယ်များစွာက ကူးယူဖော်ပြထားသဖြင့်ပျံ့နှံ့မှုနှုန်းများနေသည်။
သတင်းအမှားလင့်ခ်များ
Ka Ka Han – https://archive.ph/dTPUZ
Thazin OO – https://archive.ph/S0Qd1
Kyaw Swar – https://archive.ph/pCjaM
တယ်လီဂရမ်တွင် ပျံ့နှံ့နေသော သတင်းအကြောင်းအရာများ နှင့် ပတ်သက်၍ Myanmar Fact-Checking Network ၏ အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သော MPA က အချက်အလက် စစ်ဆေးကြည့်ရာ သတင်းအမှားဖြစ်ကြောင်း စစ် ဆေးတွေ့ရှိရသည်။
သတင်းအမှားဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြစိစစ်ချက်
တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်များတွင် ပျံ့နှံ့နေသော ဓာတ်ပုံအချို့ကို Google Reverse Image Search ဖြင့်ရှာဖွေ ကြည့်ရာ Mizzima သတင်းမီဒီယာက ဖော်ပြထားသည့် ဗီဒီယိုဖိုင်ရှိ ရုပ်ပုံများနှင့်ထပ်တူညီနေသည်။
Mizzima သတင်းမီဒီယာတွင် “သပိတ်ကျင်း လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု ၁၃ ဦး သေဆုံး၊ ကလေးငယ် ၂ ဦး ပျောက်ဆုံး”ဟု ရေးသားဖော်ပြထားသည်။
သတင်းမီဒီယာလင့်ခ် – https://shorturl.at/DY0Jg
ထပ်မံအတည်ပြုနိုင်ရန် Google တွင် “သပိတ်ကျင်းမြို့နယ်ရေထွက်ကျေးရွာ” ဆိုသည့် စာသားဖြင့်ရှာဖွေ ကြည့် ရာ RFA,MPA,People’s Spring သတင်းမီဒီယာတို့က သတင်းရေးသားဖော်ပြထားသည်။
သတင်းမီဒီယာများတွင် “သပိတ်ကျင်းမြို့နယ် ရေထွက်ရွာထဲကို စစ်ကောင်စီတပ်က ပေါင် ၂၀၀၀ ဗုံးသီး ၂ လုံး ကြဲချခဲ့ခြင်းကြောင့် လူ ၂၃ ဦးသေဆုံးပြီး ထိခိုက်သေဆုံးသူများသည် အရပ်သားများဖြစ်ကြောင်း၊ သပိတ် ကျင်း မြိုနယ်၊ ရေထွက်ရွာရှိ ပြည်သူများနေထိုင်ရာ လူစည်ကားရာနေရာကို ဂျက်ဖိုက်တာဖြင့် ပေါင်သုံးရာ ဗုံးသီးနှစ် လုံးကြဲချခဲ့ရာ ကလေးငယ်နှစ်ဦးအပါအဝင် ၂၄ ဦးသေဆုံးခဲ့ကြောင်း” ရေးသားဖော်ပြထားကြသည်။
သတင်းမီဒီယာလင့်ခ်များ
RFA – https://shorturl.at/uZt6y
MPA – https://shorturl.at/rFlch
People’s Spring – https://shorturl.at/9mTog
ထပ်မံ၍ အချက်လက်စစ်ဆေးနိုင်ရန် Google တွင် “မြင်းမူမြို့နယ်ကန်တော်ရွာ” ဆိုသည့် စာသားဖြင့် ရှာဖွေ ကြည့်ရာ MPA,People’s Spring “ သတင်းမီဒီယာတို့က ရေးသားဖော်ပြထားသည်။သတင်းမီဒီယာများတွင် မြင်းမူမြို့နယ်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်၏ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် စစ်ရှောင် အမျိုးသမီးတစ်ဦးအပါအဝင် ခြောက်ဦးသေဆုံးပြီး ၁၅ ဦးဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြောင်း၊ မြင်းမူမြို့နယ်၊ ကန်တော်ရွာ စစ်ရှောင်တောတိုက် ထဲသို့ စစ်ကောင်စီတပ်က ဂျက်ဖိုက်တာဖြင့် လေကြောင်း တိုက်ခိုက်မှုပြုလုပ်ခဲ့ ကြောင်း၊ ကန်တော်ကျေးရွာကို ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်က မီးရှို့ ထားတာကြောင့် စစ်ဘေးရှောင်ရင်း တောထဲ တွင်နေကြသည့် နေရာများအား ထိမှန်ခဲ့ကြောင်း ရေးသားဖော်ပြထားသည်။
သတင်းမီဒီယာလင့်ခ်များ MPA – https://shorturl.at/LCX4e
People’s Spring – https://tinyurl.com/4nu2pybn
သုံးသပ်ချက်
တော်လှန်ရေးအင်အားစုများထိန်းချုပ်မှုရရှိထားသည့် သပိတ်ကျင်းမြို့နယ်ရေထွက်ကျေးရွာရှိ အရပ်သားပြည်သူ များနေထိုင်နေသည့် နေရာကို စစ်ကောင်စီတပ်က ပေါင် ၂၀၀၀ ဗုံးသီးကြဲချ တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကလေးငယ်များ အပါအဝင် ပြည်သူ ၂၄ ဦးထိခိုက်သေဆုံးခဲ့ရသည်။
ထို့အပြင် မြင်းမူမြို့နယ်ကန်တော်ရွာကိုလည်း စစ်ကောင်စီတပ်က လေကြောင်းဗုံးကြဲမှုကြောင့် စစ်ရှောင်တဲများ အနီးသို့ ကျရောက်ခဲ့ပြီး စစ်ရှောင်ပြည်သူများသေဆုံးခဲ့ရသည်။ စစ်ကောင်စီဝါဒဖြန့် တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်တွင် ဖော်ပြထားသည့် ဓာတ်ပုံများတွင် ယူနီဖောင်းဝတ်ထားသူများ သည် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်ခံရပြီးနောက်ပိုင်း ကူညီကယ်ဆယ်ရေးတွင် ပါဝင်သူများ ဝတ်ဆင်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။
ထို့ကြောင့် သပိတ်ကျင်းမြို့နယ်ရေထွက်ကျေးရွာနှင့် မြင်းမူမြို့နယ် ကန်တော်ရွာရှိ PDF ဌာနချုပ်များကို ပြည်သူများ၏ သတင်းပေးပို့မှုကြောင့် ဗုံးကြဲ ဆိုသော အကြောင်းအရာသည် သတင်းအမှားဖြစ်သည်။
စစ်ကောင်စီတပ် ဝါဒဖြန့်တယ်လီဂရမ်ချန်နယ်များသည် အရပ်သားပြည်သူများနေထိုင်ရာ နေရာများကို စစ်တပ် ဗုံးကြဲပြီးနောက်ပိုင်း PDF နှင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်များနေထိုင်ရာနေရာများသို့ ဗုံးကြဲခြင်း ဖြစ်သည်ဟု ဝါဒဖြန့်သတင်းအမှားများက ဖော်ပြလေ့ရှိသည်။
ဆိုရှယ်မီဒီယာများတွင် ပျံ့နှံ့နေသောအကြောင်းအရာများအား သတင်းမီဒီယာလုပ်ငန်းစဉ်အတိုင်း အဆင့် ဆင့် အတည်ပြုဖော်ပြနေသော သတင်းမီဒီယာများ၌ ရှာဖွေဖတ်ရှုသင့်သည်။
သတင်းအချက်အလက်များ မှန်/မမှန် သိရှိလိုလျှင် MPA Fact Check Team ၏ Signal ဖုန်းနံပါတ် + 66 0825604017 နှင့် telegram @mpafactcheckteam သို့ မက်ဆေ့ပေးပို့၍ မေးမြန်းနိုင်ပါသည်။
